vette kluif

zaterdag 14 juni 2014 Henk Harmsen


Dat je als opleider soms erg blij kunt zijn met leerlingen bleek weer toen Henk Harmsen tijdens het smeren van het neutenkruiwerk ontdekte dat bij twee neuten het blik op de bovenzijde was doorgesleten. Daar gaat het kruien zeker niet lichter door. Dus het probleem moet aangepakt worden. Een mooie praktijkopdracht. En Henk niet bang voor smerige klusjes gaat aan de slag. Eerst de molen aan het draaien en dan de neuten er onderuit. Zo gezegt zo gedaan. De onder het vet zittende beuken neuten worden naar benedengehaald, ontdaan van het oude vet en het blik wordt gestript. Alle spijkers eruit en een nieuw stuk blik (van de oude meelkuip) wordt pasgemaakt en weer aangebracht. De neuten worden weer terug gezet en het kruien gaat weer als een lier. (o ja dat moet de leerling natuurlijk ook doen, veel oefenen in de praktijk toch. Fantastisch leerlingmolenaars.

Warnsveld een molen rijker.

zaterdag 3 mei 2014  

Vanaf 10 mei, de Nationale Molendag, heeft Warnsveld er een molen bij. Op de eerste zolder van de Nooit Gedacht staat een levensechte wipmolen. Een werkend model van een van de molens van Meerkerk. De bouwer Theo Gianotten heeft in 4 jaar tijd ruim 800 uur besteed aan het maken van de replica, schaal 1 op 12. Het resultaat mag er zijn en de molenaars van de Nooit Gedacht zijn dan ook blij dat ze het model in bruikleen aan het publiek mogen tonen.
Een wipmolen is een poldermolen die in de15e eeuw is ontwikkelt om water vanuit de polder omhoog te brengen. Dat moest er voor zorgen dat de bewoners van het achterliggende lage land hun voeten droog houden. De wipmolen is ontstaan uit het oudste type windmolen dat in Nederland voorkomt, de standerdmolen, Een vierkante molen geplaatst op een paal, de standerd. Bij de wipmolen is het vierkante, draaibare bovenhuis echter veel kleiner dan dat van de standerdmolen, terwijl de pyramidevormige onderbouw of ondertoren weer veel groter is. Het onderhuis was dikwijls zo groot, dat er een woning in ondergebracht kon worden. Het bovenhuis bevat de wiekenas en de overbrengingswielen die er voor zorgen dat de verticale koningsspil draait. Dwars door het onderhuis loopt de koningsspil die daar met een tandwieloverbrenging uiteindelijk het opvoerwerktuig, het scheprad aandrijft. Het scheprad stuwt het water door de nauwe watergang naast de molen zo'n 1,50 meter omhoog. Het model van de molen van Meerkerk brengt het water 9 cm omhoog. De werking van het scheprad is fantastich te zien doordat je ook een kijkje kunt nemen ''onder de grond''. Iets wat bij een grote molen niet moglijk is. Het gebied van de wipmolens is het polderland van Zuid-Holland, het westelijk deel van Utrecht, het Gelders rivierengebied en het land van Heusden en Altena in de provincie Noord-Brabant.
Nieuwsgierig geworden hoe een poldermolen en een korenmolen nou echt werken, kom dan op de Nationale Molendag, 10 mei, eens een kijkje nemen op de molen Nooit Gedacht in het dorp Warnsveld. Trouwens ook op andere zaterdagen en tijdstippen als de molen draait is hij open voor bezoek.

In de nesten

vrijdag 2 mei 2014 

In het molenjargon is 'in de nesten zitten' een uitdrukking die staat voor het wegzakken van de molenkap in het kruiwerk.  Als je na enige tijd de molen op de wind wilt kruien kruien (de molenkap verdraaien om de wieken in de windrichting te zetten) moet de kap eerst uit de 'verzakte stand' worden getrokken. Sinds afgelopen week heeft deze uitdrukking op de Nooit Gedacht ook een andere betekenis gekregen. Zaterdag 26 april bleek bij het opzeilen van het end (de wiek) die boven had gestaan dat de lus onderaan het lijk van de rechter hoek van het zeil doorgesleten was. Blijkbaar had het touw na 12 jaar intesief gebruik de geest gegeven. Een nieuw stuk touw aan het zeil gezet en een nieuwe splits eraan gemaakt. Probleem opgelost. Komen we de donderdag daarop weer op de molen en wat schetst onze verbazing.... weer het rechter onderhoektouw los van het zeil bij het bovenste end. Marcel wist al snel wat er gaande was. Kraaien uit de buurt van de molen hadden het pluizige materiaal van het touw als ideaal nestmateriaal gevonden.  Met alle gevolgen van dien. Dus voorlopig maar even na het wegtrekken van de zeilen een wapperend stuk plastic afzetband (rood/wit) aan het bovenste end.

Molenfair Warken

zondag 13 april 2014 

Ook dit jaar heeft een team van de molen Nooit Gedacht een stand van de molenfair in Warken bemand. De druk bezochte fair was dit jaar weer groter van opzet dan de voorgaande jaren. Het fraaie weer zorgde voor een constante stroom bezoekers. In de stand van de Nooit Gedacht werden molenmeelprodukten verkocht maar vooral kwam het publiek op de poffertjes af. De beide bakkers Jelle en Wilfried kregen geen rust en moesten alle zeilen bijzetten om hun klanten te kunnen bedienen.

Brommende vang

zaterdag 5 april 

Een vang (de rem van de molen) moet natuurlijk onder alle omstandigheden zijn werk naar behoren doen. Anders is het niet veilig om met een molen te draaien. Maar het is ook wel prettig als dit zonder al te veel bijgeluiden gebeurd. Al enige tijd ging het vangen op de Nooit Gedacht gepaard met een brommend gedreun. 
De ene keer erger dan de andere keer. Maar fijn was het niet en het moet ook kunnen zonder. Op zoek naar de oorzaak. Met een paar mensen naar boven en eens kijken wat er gebeurd. Dus volgde een uitgebreide inspectie van de vang, de vangbalk, de ezel, de verbindingen. Tja, het bovenwiel slingert iets. De kruisarmen zijn in het vangvlak wat verder versleten dan daar buiten. Dat euvel maar eens wegwerken. He, dat lijkt te helpen. Maar helaas het brommen komt terug. Een geleideblokje aan het schouderstuk blijkt bijna gespleten te zijn,. Maar eens vervangen door een stukje hardhout. Nauwelijks resultaat. De koebout; lijkt er op alsof daar iets beweging in zit. Zal toch niet gebroken zijn? Dus de koebout eruit. Nou ga er maar aanstaan als dat ding hoderd jaar vast heeft gezeten in het voeghout. Na veel bloed zweet en tranen, letterlijk drie uur bateren komt het ding eruit. Voor controle nog maar even langs de molenmaker. Perfect ding. Dus weer terugzetten (dat ging gelukkig een stuk makelijker nadat het overtollige roest was verwijderd) Maar nog steeds die brommende vang. Nog maar eens kijken in de kap terwijl er gevangen wordt. Nog steeds het gebrom. Verder op zoek dus. Wat kan het toch zijn? En ja hoor..., het zal toch niet waar zijn: een scheer van de bout door een maanijzer komt net tegen het bovenwiel op het moment dat het licht slingerende bovenwiel op die plek iets naar achteren komt en raakt daardoor net de buitenzijde van het wiel. Even iets kromslaan en het probleem is opgelost Binnen 10 seconden.

Leerlingen Baudartius op de molen

donderdag 3 april 2014 

Zo'n 110  eerstejaars leerlingen van het Baudartiuscollege uit Zutphen hebben op 3 april een kijkje genomen in de fabriek uit de 19e eeuw. In het kader van het project wind en water werd een bezoek gebracht aan de molen. Verdeeld in 4 groepen werden de leerlingen op sleeptouw genomen door de 5 vrijwillige molenaars om kennis te maken met een stuk historische techniek. En daarbij moesten ook de handen uit de mouwen worden gestoken. Ervaring op doen met het kruien van de molen (het gevlucht van de molen in de wind zetten door het verplaatsten van de molenkap). Populair, vooral bij de durfals was natuurlijke het wiek klimmen. Om de zeilen voor te spannen moet de molenaar namelijk in de wiek klimmen om het zeil vast te maken. Het bezoek bestond niet alleen uit het ervaren wat een molenaar zo allemaal doet maar van school uit moesten er ook een aantal vragen worden beantwoord. En na het bezoek moet er op school groepsgewijs een informatiefolder over de molen worden gemaakt. Wij zijn in ieder geval nieuwsgierig naar de resultaten daarvan.

Opknappen steenkoppel

zaterdag 15 maart 2014

Bij het openleggen van het koppel 16 der voerstenen bleek dat de onderste kuipring fors was aangetast. De houtworm die er ooit in het verleden had ingezeten in combinatie met het breken en malen van voornamelijk maïs hadden grote delen van de ring letterlijk en figuurlijk weggevreten. Tijd voor restauratie. Dus op naar de molenmaker voor een paar stukken mooi iepen om er weer een nieuwe ring van te maken. Netjes rond zagen, pas maken op de overige oude delen en afwerken. Heel wat uurtjes heeft Vincent er in gestoken. Het resultaat mag er zijn. Nu nog even het kleedblik vervangen en dan staat er straks weer een steenkuip die jarenlang mee zal gaan en ook weer goed is schoon te houden.

Grote Schoonmaak

zaterdag 22 februari 2014

Met de inzet van de hele club vrijwilligers heeft de Nooit Gedacht een grote poetsbeurt gehad. Van boven naar beneden zijn alle zolders afgewerkt. Geen hoekje is overgeslagen. Met groot geweld bewerkte Marcel Pot  met zijn bladblazer alles voor. Daarna werd er met de bezem, de ragebol ende  stoffer alles nog eens dunnetjes over gedaan. Jan Simon zijn heerlijke erwetensoep zorgde voor voldoende energie en joeg het team als een witte tornado door de molen. Moeders zou trots zijn.

Vincent ontvangt jongerenonderscheiding

maandag 6 januari 2014

Maandagavond tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Zutphen is Vincent onderscheiden door burgemeester Gerritsen voor zijn inzet als vrijwilliger bij o.a. de scouting en de molen Nooit Gedacht. De Jongerenonderscheiding wordt als blijk van waardering toegekend aan een jongere die een uitzonderlijke prestatie verricht welke van toegevoegde waarde is voor de Zutphense samenleving.
"Al ver voor zijn tiende was Vincent een regelmatig bezoeker van de molen Nooit Gedacht. Hij wilde graag helpen. Uit veiligheidsoverwegingen werd hem gezegd dat hij mocht helpen als hij 10 was geworden. De eerste de beste zaterdag na zijn tiende verjaardag stond hij weer boven aan de trap "U had gezegd....". Vanaf die tijd is hij bijna iedere zaterdag en ook regelmatig op door de weeks te vinden op de molen. Eerst als hulpje, later (kan vanaf 16 jaar) molenaar in opleiding bij het Gilde van Vrijwillige Molenaars. Op 14 mei 2012 doet hij succesvol examen voor Vrijwillig Molenaar op de korenmolen in Veessen. Is daarmee bijna een jaar lang de jongste geslaagd vrijwillig molenaar van Nederland.
Vincent heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel en een grote betrokkenheid bij het wel en wee van de molen. Vincent is een aanpakker, een doener en een initiatiefnemer. Dat blijkt vooral uit zijn onderhoudswerkzaamheden die hij spontaan oppakt en aan zijn bijdrage aan het draaiend houden van dit historische werktuig. Mede dankzij zijn inzet bezit Warnsveld een 'levend monument'. Ook kan hij met veel enthousiasme zijn liefde voor de molen overbrengen aan de bezoekers. Vincent is een voorbeeld voor jongeren waarin hij laat zien dat historie niet saai hoeft te zijn of alleen iets is voor grijze heren en hij laat zien dat oude techniek kan fascineren. Daarnaast laat hij zien dat door samen initiatieven te nemen mogelijk is om resultaten te bereiken."

2013 in cijfers

woensdag 1 januari 2014 

In 2013 zijn we 176 dagen in totaal 877 uren op de molen zijn geweest. In die tijd heeft de molen 741 uur onbelast gedraaid en is er 46 uur gemalen. De tijd die op de molen is doorgebracht terwijl deze stilstond door te weinig wind en onderhoudswerkzaamheden bedraagt 98 uur. Aan onderhoud zijn 155 uren besteed. Er is 1420 kg baktarwe vermalen en 1550 kg maïs gebroken en daarna 1550 kg maïs vermalen. In totaal heeft de bovenas van de molen ruim 417.000 omwentelingen gemaakt. Iets meer dan 2300 mensen bezochten dit jaar de molen met de Nationale Molendag en de Monumentendag als drukste dagen..

.

Molen draait weer als een lier

donderdag 31 oktober 2013
 
De windpeluw zit weer op zijn plek. De molenmakers Dinand en Huub van Molenmakerij Groot Wesseldijk hebben laten zien dat ze hun vak verstaan. Dankzij hun kennis en inzet kan de molen Nooit Gedacht weer lekker vooruit. Donderdag zat hun werk erop en tegen een uur of vier kon de vang er weer af. Lekker gedraaid en meteen maar weer gemalen. De molen loopt perfect. Heren bedankt!

Stellingdelen vervangen

donderdag 31 oktober 2013

Vorig jaar hebben de molenaars drie nieuwe eikenhouten stellingdelen laten zagen en aan laten leveren. Na ruim een jaar drogen in de molen werd het tijd dat ze het buitenlicht weer eens zouden gaan zien. Dus pakte Vincent de kwast en zorgde voor een lekkere dikke laag Ecoleum aan de onderzijde. Vervolgens konden Jan Simon (zie foto), Henk Roelofs, Dirk-Jan Abelskamp en Marcel Pot aan de slag om de stelling op te knappen. Negen slechte stellingplanken die vergaan waren aan de uiteinden werden vervangen door de drie nieuwe. Door aan de buitenzijde van de stelling te beginnen was het mogelijk de langste delen aan de einden in te korten en deze verder aan de binnenzijde van de stelling weer te gebruiken. Na ruim een dag timmeren was de stelling weer in puike conditie.

Windpeluw op zijn plek

 
donderdag 24 oktober 2013

Het is zover. De oude windpeluw is in stukken naar beneden gehaald. De nieuwe windpeluw eerst met de hoogwerker naar de stelling gebracht, is vandaag omhoog getakeld en op zijn plek gelegd. Het stapelhout en de baansteen zijn weer aangebracht.
peluw28b
Van Zuijlen - De Lekkere Bakker!

Twitter